हेमोडायलिसिस उपचारांसाठी डायलायझरचा पुन्हा वापर करता येईल का?

मूत्रपिंड डायलिसिस उपचारांसाठी एक महत्त्वाचा उपभोग्य पदार्थ, डायलायझर, मूत्रपिंड निकामी झालेल्या रुग्णांचे रक्त आणि डायलिसेट एकाच वेळी डायलायझरमध्ये प्रवेश करण्यासाठी अर्ध-पारगम्य पडद्याच्या तत्त्वाचा वापर करते आणि दोन्ही बाजूंच्या विद्राव्य ग्रेडियंट, ऑस्मोटिक ग्रेडियंट आणि हायड्रॉलिक प्रेशर ग्रेडियंटच्या मदतीने डायलिसिस पडद्याच्या दोन्ही बाजूंना विरुद्ध दिशेने प्रवाहित करते. ही फैलाव प्रक्रिया शरीरातील आवश्यक पदार्थांची भरपाई करताना आणि इलेक्ट्रोलाइट्स आणि आम्ल-बेसचे संतुलन राखताना शरीरातील विषारी पदार्थ आणि जास्त पाणी काढून टाकू शकते.

डायलायझर हे प्रामुख्याने सपोर्ट स्ट्रक्चर्स आणि डायलिसिस मेम्ब्रेनपासून बनलेले असतात. क्लिनिकल प्रॅक्टिसमध्ये पोकळ फायबर प्रकारांचा सर्वाधिक वापर केला जातो. काही हेमोडायलायझर पुन्हा वापरता येतील अशा प्रकारे डिझाइन केलेले असतात, विशेष बांधकाम आणि साहित्य असते जे अनेक साफसफाई आणि निर्जंतुकीकरण सहन करू शकतात. दरम्यान, डिस्पोजेबल डायलायझर वापरल्यानंतर टाकून द्यावे लागतात आणि ते पुन्हा वापरता येत नाहीत. तथापि, डायलायझर पुन्हा वापरावे की नाही याबद्दल वाद आणि गोंधळ निर्माण झाला आहे. आम्ही या प्रश्नाचा शोध घेऊ आणि खाली काही स्पष्टीकरण देऊ.

पुनर्वापर डायलायझरचे फायदे आणि तोटे

(१) प्रथम वापर सिंड्रोम दूर करा.
जरी अनेक घटकांमुळे प्रथम वापर सिंड्रोम होतो, जसे की इथिलीन ऑक्साईडचे जंतुनाशक, पडदा पदार्थ, डायलिसिस पडद्याच्या रक्ताच्या संपर्कामुळे तयार होणारे सायटोकिन्स इत्यादी, कारणे काहीही असली तरी, डायलायझरच्या वारंवार वापरामुळे होण्याची शक्यता कमी होते.

(२) डायलायझरची जैव-सुसंगतता सुधारते आणि रोगप्रतिकारक शक्तीची सक्रियता कमी करते.
डायलायझर वापरल्यानंतर, पडद्याच्या आतील पृष्ठभागावर प्रोटीन फिल्मचा एक थर जोडला जातो, जो पुढील डायलिसिसमुळे होणारी रक्त फिल्म प्रतिक्रिया कमी करू शकतो आणि पूरक सक्रियकरण, न्यूट्रोफिल डीग्रॅन्युलेशन, लिम्फोसाइट सक्रियकरण, मायक्रोग्लोबुलिन उत्पादन आणि सायटोकाइन रिलीज कमी करू शकतो.

(३) क्लिअरन्स रेटचा प्रभाव.
क्रिएटिनिन आणि युरियाचा क्लिअरन्स रेट कमी होत नाही. फॉर्मेलिन आणि सोडियम हायपोक्लोराइट जोडून निर्जंतुक केलेले पुनर्वापर डायलायझर मध्यम आणि मोठ्या आण्विक पदार्थांचे (व्हिटल१२ आणि इन्युलिन) क्लिअरन्स रेट अपरिवर्तित राहतील याची खात्री करू शकतात.

(४) हेमोडायलिसिसचा खर्च कमी करा.
डायलायझरचा पुनर्वापर केल्याने मूत्रपिंड निकामी झालेल्या रुग्णांसाठी आरोग्यसेवा खर्च कमी होऊ शकतो आणि चांगल्या पण महागड्या हेमोडायलायझरची उपलब्धता होऊ शकते यात शंका नाही.
त्याच वेळी, डायलायझर पुनर्वापरातील तोटे देखील स्पष्ट आहेत.

(१) जंतुनाशकांवर प्रतिकूल प्रतिक्रिया
पेरासेटिक अॅसिड निर्जंतुकीकरणामुळे डायलिसिस पडद्याचे विकृतीकरण आणि विघटन होईल आणि वारंवार वापरामुळे पडद्यामध्ये टिकून राहिलेले प्रथिने देखील काढून टाकले जातील, ज्यामुळे पूरक सक्रियतेची शक्यता वाढते. फॉर्मेलिन निर्जंतुकीकरणामुळे रुग्णांमध्ये अँटी-एन-अँटीबॉडी आणि त्वचेची ऍलर्जी होऊ शकते.

(२) डायलायझरमध्ये बॅक्टेरिया आणि एंडोटॉक्सिन दूषित होण्याची शक्यता वाढते आणि क्रॉस-इन्फेक्शनचा धोका वाढतो.

(३) डायलायझरच्या कामगिरीवर परिणाम होतो.
डायलायझर अनेक वेळा वापरल्यानंतर, प्रथिने आणि रक्ताच्या गुठळ्या फायबर बंडलमध्ये अडथळा आणत असल्याने, प्रभावी क्षेत्र कमी होते आणि क्लिअरन्स रेट आणि अल्ट्राफिल्ट्रेशन रेट हळूहळू कमी होतो. डायलायझरच्या फायबर बंडल व्हॉल्यूम मोजण्याची सामान्य पद्धत म्हणजे डायलायझरमधील सर्व फायबर बंडल लुमेनचे एकूण व्हॉल्यूम मोजणे. जर नवीन डायलायझरच्या एकूण क्षमतेचे प्रमाण 80% पेक्षा कमी असेल, तर डायलायझर वापरता येत नाही.

(४) रुग्ण आणि वैद्यकीय कर्मचाऱ्यांना रासायनिक अभिकर्मकांच्या संपर्कात येण्याची शक्यता वाढवा.
वरील विश्लेषणाच्या आधारे, स्वच्छता आणि निर्जंतुकीकरण पुनर्वापर डायलायझरच्या कमतरता काही प्रमाणात भरून काढू शकते. डायलायझरचा पुन्हा वापर कठोर स्वच्छता आणि निर्जंतुकीकरण प्रक्रिया आणि पडदा फुटणे किंवा आत अडथळा निर्माण होऊ नये यासाठी चाचण्या उत्तीर्ण झाल्यानंतरच केला जाऊ शकतो. पारंपारिक मॅन्युअल रीप्रोसेसिंगपेक्षा वेगळे, स्वयंचलित डायलायझर रीप्रोसेसिंग मशीनचा वापर मॅन्युअल ऑपरेशन्समधील त्रुटी कमी करण्यासाठी डायलायझर रीप्रोसेसिंगमध्ये प्रमाणित प्रक्रियांचा परिचय करून देतो. रुग्णाची सुरक्षितता आणि स्वच्छता सुनिश्चित करताना डायलायसिस उपचारांचा परिणाम सुधारण्यासाठी, सेटिंग प्रक्रिया आणि पॅरामीटर्सनुसार मशीन स्वयंचलितपणे धुवा, निर्जंतुकीकरण, चाचणी आणि एफ्यूज करू शकते.